|
|
|
|
Opgepoetst | 27-8-2018
De moleculen van de lust zijn niet te koop
Mannen sprenkelen het op zich en vervolgens vallen vrouwen voor ze als een blok, beweren advertenties voor Androstenone. De 'revolutionair men's cologne' bevat 'wetenschappelijk geconstrueerde feromonen' die de primitieve hersendelen van vrouwen prikkelen. Androstenone maakt oerkrachten in ze los die bij bij hun natuurlijke verschijning normaliter blijven sluimeren. Natuurlijk werkt het niet, zegt dr Focko Rommerts. 'Maar compleet onzinnig is het ook niet.'
Rommerts was dinsdagmiddag te gast op Zodiac en gaf daar zijn lezing over de moleculaire grondslagen van de lust. Wat drijft wezens tot paring? Moleculen, onder andere, zegt de biochemicus, die jarenlang in Utrecht en Erasmus Universiteit onderzoek deed naar testosteron.
'Zeugen zijn bereid tot paring als ze op het juiste moment in hun cyclus androstenon ruiken', zegt Rommerts, nadat hij door de zaal is gelopen en de aanwezigen heeft besproeid met androstenon, een metaboliet van testosteron die aanwezig is in zweet en zich via de lucht verspreidt. 'Maar bij u werkt het mogelijk anders. Voelt u al iets?'
Het antwoord is 'neen'. Enkele vrouwelijke aanwezigen roepen luid dat ze de lucht 'uitgesproken walgelijk' vinden, maar daar blijft het bij. Toch kan Rommerts studies laten zien waarin vrouwen zich beter op hun gemak voelen bij mannen, als die een apparaatje op hun lichaam dragen dat androstenon verspreidt.
In de neus bevindt zich een orgaantje dat het hormoon, dat sterk lijkt op testosteron, registreert. 'Hersenen gaan anders om met geurprikkels dan met de signalen van andere zintuigen', licht Rommerts toe. 'De prikkels van alle andere zintuigen worden eerst voorverwerkt door de cortex voor we ze waarnemen. De cortex kan signalen afzwakken of zelfs wegcensureren. Maar geur nemen we direct waar.'
Mannetjesmuizen herkennen andere mannetjes aan hun androstenon. Genetisch versleutelde muizen waarbij het androstenonorgaantje niet meer werkt vechten daarom niet met andere mannetjesmuizen. 'Maar ze copuleren er wel mee', aldus Rommerts.
Natuurlijk is lust niet alleen een zaak van androstenon. Neurotransmitters zijn ook belangrijk, zegt Rommerts. 'Als het gaat om neurotransmitters lijkt het effect van seks op dat van drugs. Drugs als XTC of cocaine verhogen de concentratie van neurotransmitters als serotonine en dopamine in de hersenen. Die neurotransmitters stimuleren op hun beurt weer de genotcentra in de hersenen, de plaatsen die gevoelens van plezier genereren. Andersom remmen neurotransmitters de pijncentra, die de genotcentra afremmen.'
Rommerts betwijfelt of onderzoekers er ooit in zullen slagen om een middel te maken dat doet wat de advertenties voor producten als Androstenone valselijk beloven. 'Op moleculair niveau zijn er misschien wel twintig stoffen die voor het ontstaan van lustgevoelens belangrijk zijn', zegt hij. 'In een laboratoriumsetting, waar je die twintig stoffen op het juiste moment en op het juiste ogenblik kunt toedienen, ja, daar zou je misschien lust kunnen opwekken. Maar in het echte leven niet.'
Weekblad voor Wageningen UR, 7 April 2005.